Budownictwo energooszczędne jest odpowiedzią technologiczną społeczeństwa dla całego świata na ciągły wzrost konsumpcji energii oraz co za tym idzie wzrost cen zużytej energii elektrycznej i energii cieplnej. Nie da się ukryć, iż spowodowane jest to przez uzależnienie się na chwilę obecną bardzo mocno od paliw kopalnych. Paliw kopalnych ciągle ubywa w tempie szybszym niż możliwości przyrody na jej reprodukcję przez co ceny surowców energetycznych rosną bardzo szybko i przekładają się na ceny zużywanej przez nas energii elektrycznej i cieplnej. Przetworzony surowiec produkuje nieekologiczne związki w tym dwutlenek węgla zanieczyszczając środowisko naturalne. Cała ta sytuacja zmusza nas wszystkich do działań mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło i energię poprzez ograniczenie miedzy innymi strat ciepła wynikających z technologii wznoszenia budynków.
Budownictwo energooszczędne - nazywane również niskoenergetycznym cechuje się niższym niż w przypadku standardowego budynku zapotrzebowaniem na ciepło i ograniczeniem do minimum strat energii podczas eksploatacji budynku w tym ogrzewania i pogrzania ciepłej wody użytkowej. Jest również przyjazny dla człowieka i środowiska. Budownictwo energooszczędne cechuje pewien standard, według którego zapotrzebowanie na na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji tego budynku utrzymany jest na poziomie nie przekraczającym 40 kWh/m2rok (standard NF40).
Spełnienie standardu NF40 jest zależne od bardzo wielu czynników mających wpływ na termoizolację i odzyskiwanie ciepła. Dlatego bardzo ważne jest aby zwrócić szczególną uwagę na kilka znaczących elementów już na etapie planowania takiej inwestycji. Do najważniejszych zasad budownictwa energooszczędnego należy:
Jedną z ważniejszych zasad podczas wznoszenia tego typu budynku jest dobranie odpowiedniej proporcji budynku. Im bardziej bryła jest zwarta tym mniejsze straty ciepła co oznacza w praktyce bardziej energooszczędną budowlę. W praktyce oznacza to aby dach był jak najbardziej plaski bez dodatkowych załamań, wykuszy czy balkonów. Ciepło tędy lubi sobie uciekać ponieważ zwiększa się przez to ilość budowanych przegród zewnętrznych tworząc tak zwane mostki termiczne. Ściany zewnętrzne przepuszczają około 20 do 30 procent ciepła dlatego ważne jest aby powierzchnia ścian w stosunku do kubatury budynku była niewielka. Pamiętajmy, że dom niskoenergetyczny musi być jak najprostszy w swojej konstrukcji.
fot. muratordom.pl
Zniwelowanie strat ciepła w stosunku do zysku w budynku energooszczędnym jest możliwe dzięki odpowiedniej orientacji budynku. Dach najlepiej jednospadowy powinien być skierowany na północ aby wykorzystać naturalne światło do ogrzewania jak największej powierzchni domu od południa. Planując poszczególne pomieszczenia w tym drzwi i okna powinniśmy zaplanować tak aby drzwi wejściowe czy garażowe były skierowane na północ a pomieszczenia mieszkalne skierowane na południe i na zachód. Pozwoli to zmniejszenie strat ciepła od strony północnej a dzięki większemu zyskowi ciepła od strony południowej i zachodniej niż strat, wynikającej z montażu stolarki okiennej po tej stronie budynku występuje efekt naturalnego ogrzewania budynku przez nasłonecznienie.
Przykład orientacji dla budynku energooszczednego
Bardzo ważny element budownictwa energooszczędnego to odpowiednia termoizoalcja budynku. Odpowiednia izolacja budynku zaczyna się już w momencie wyboru odpowiedniego materiału z jakiego ma powstać ściana, wielkości warstw oraz samych właściwości termicznych materiałów jakie mają być użyte przy budowie niskoenergetycznego obiektu. Dlatego ważne jest użycie materiałów o odpowiedniej izolacyjności cieplej dla tego typu budynku gdzie brany jest po uwagę tak zwany współczynnik przenikania ciepła. Współczynnik przenikania ciepła określa się wartością "U" i podaje w W/m²K. Parametr ten służy do określenia z jakimi stratami ciepła będziemy mieli do czynienia w przypadku ścian, stropów, okien, drzwi, itd. Niska wartość omawianego współczynnika oznacza, że ubytki ciepła z pomieszczeń będą niewielkie co wpłynie na mniejsze zapotrzebowanie na energie cieplną i zaoszczędzone pieniądze. Do obliczenia wartości "U" bierze się pod uwagę grubość przegrody, grubości poszczególnych jej warstw oraz rodzaj materiału, jaki zastosowano na każdą warstwę przegrody. Reasumując im mniejsza jest wartość współczynnika ciepła tym bardziej energooszczędny jest budynek. Zalecana wartość współczynnika "U" jest inna dla okien, podłóg, ścian czy dachu w budownictwie energooszczędnym i określone jest w odpowiedniej normie budowlanej. Zalecana wartość współczynnika przenikania ciepła powinna być poniżej 0,20 W/m2K a najlepiej gdy nie przekroczy 0,15 W/m2K.
Widok strat ciepła z kamery termowizyjnej
Okna i drzwi to to niewątpliwie elementy konstrukcyjne przez które możemy mieć sporo strat ciepła. Jednak odpowiednio zaprojektowany budynek, wykorzystanie odpowiedniej stolarki okiennej i sposób w jaki będzie używana (otwierana bądź nie) wpłynie na dobrą izolację i dogrzanie czy chłodzenie obiektu. Stolarka w domu energooszczędnym powinna odznaczać się niskim współczynnikiem przenikania ciepła, ponieważ rozsądny dobór okien i drzwi zapewni dodatni bilans cieplny. Już na etapie projektowania powinno się zaplanować jak najwięcej przeszklonych pomieszczeń od strony południowej i zachodniej z maksymalną jej kubaturą. Najlepiej aby okna były bez podzielonych części lub ograniczone do niezbędnego minimum co pozwoli na lepsze wartości izolacyjne i szczelność budynku. Montaż okien powinien być bardzo staranny i dokładny aby zachować termoizolację i standard energooszczędności. Drzwi wejściowe nie mogą być metalowe i powinny być oddzielone specjalnym izolatorem od wewnętrznej części drzwi. Sprawa ma się podobnie w przypadku ościeżnic, gdzie zamontowanie metalowej grozi powstawaniu tak zwanego "mostku termicznego".
Przykład profilu okiennego energooszczędnego
Wentylacja w domu energooszczędnym polega mechanicznym odzyskiwaniu ciepła z powietrza wywiewanego. Proces ten nazywa się rekuperacją. Mechaniczny system wentylacji daje nam jeszcze jedną dodatkową dużą możliwość a mianowicie pozwoli na ograniczenie strat ciepła i dostęp do świeżego powietrza dzięki połączeniu rekuperatora z gruntowym wymiennikiem ciepła (GWC). Taka instalacja wykorzystuję powierzchniową energię geotermalną do odzysku ciepła, dzięki czemu latem możemy cieszyć się z chłodniejszego klimatu panującego w budynku. Zimą natomiast powietrze jest wstępnie ogrzewane co pozwala na utrzymanie odpowiedniej temperatury i klimatu.
Dobrze zaizolowany budynek ma mniejsze zapotrzebowanie na energię cieplną ponieważ straty ciepła są bardzo male w stosunku do budynków budowanych w mniej restrykcyjnych standardach. Zatem do ogrzewania i podgrzania ciepłej wody użytkowej możemy wykorzystać kocioł oraz układ solarny. Najważniejszą rzeczą jest aby izolacja była jak najlepsza dla przewodów centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody. Generalnie w budynku energooszczędnym do ogrzewania możemy wykorzystać kilka niezależnych układów grzewczych. Budynek energooszczędny może mieć kilka urządzeń grzewczych bądź dowolne inne źródło ciepła.
Przykład wentylacji mechanicznej z wykorzystaniem rekuperatora i gruntowego wymiennika ciepła
fot. cieplozziemi.pl
Coraz częściej spotykamy w budownictwie energooszczędnym wykorzystanie jako dodatkowego źródła energii elektrycznej i cieplnej alternatywnych źródeł energii. Obecnie najczęściej wykorzystywane są zarówno do ogrzewania pompy ciepła jak kolektory słoneczne wykorzystujące do podgrzania ciepłej wody użytkowej konwersję fototermiczną. Do ogrzewania możemy również wykorzystać kotły na biomasę a jako uzupełnienie do produkcji energii elektrycznej instalację fotowoltaiczną lub małą turbinę wiatrową.
Prezentujemy instrumenty finansowania i dopłat zarówno krajowych i zagranicznych.
Dowiedz się więcej
